Alman İkamet Yasası
Madde 21 Bağımsız Çalışma
(1) Bir yabancıya,
1. çok önemli ekonomik bir yararın veya özel bölgesel bir ihtiyacın bulunması,
2. yapacağı işin ekonomide olumlu etkiler yaratacağı beklentisinin olması ve
3. işin finansmanının kendi sermayesi veya bir kredi teminatıyla sağlanmış bulunması
halinde bağımsız çalışma amaçlı oturma izni verilebilir.
1’inci cümlenin 1’inci ve 2’nci bentlerinde belirtilen şartlar, bakımından yapılacak işe esas teşkil eden fikrin uygulanabilirliği, yabancının girişimcilik tecrübesi, yatırılacak sermayenin miktarı, yapılacak işin istihdama ve meslek eğitimine etkileri ile teknolojik yenilik ve araştırma çalışmalarına katkıları açılarından değerlendirme yapılır. Değerlendirmeye, planlanan işin gerçekleştirileceği yer için yetkili uzman kurumlar, ruhsat vermekle yetkili daireler, kamu hukukuna dahil meslek kuruluşları ile mesleki faaliyet için izin vermekle yetkili daireler iştirak ederler.
(2) Bağımsız çalışma amaçlı oturma izni, Devletler Hukukunca tanınan ayrıcalıkların karşılıklılık ilkesi çerçevesinde mevcut olması halinde de verilebilir.
(3) 45 yaşından büyük yabancılar, ancak uygun bir yaşlılık güvencesine sahip olmaları halinde oturma izni alırlar.
(4) Oturma izni, en fazla 3 yıl süreyle verilir. 3 yıl sonra yabancının, planladığı işi başarılı bir şekilde gerçekleştirmiş ve geçimini temin etmiş olması halinde 9’uncu maddenin 2’nci fıkrası hükmünden farklı olarak yerleşme izni verilir.
(5) Bir yabancıya 1’inci fıkra hükmünden farklı olarak bağımsız bir meslekte çalışma amaçlı oturma izni verilebilir. Bağımsız meslek dalının icrası için gerekli iznin verilmiş veya verileceğine dair teminat alınmış olması şarttır. Bu fıkra ile ilgili olarak 1’inci fıkranın 4’üncü cümlesi aynen uygulanır. 4’üncü fıkra uygulanmaz.
(6) Başka bir amaç için oturma izni verilecek veya verilmiş bir yabancıya, bu ikamet amacı korunarak sair düzenlemelere göre gerekli izinlerin verilmiş veya verileceği teminat altına alınmış olması durumunda bağımsız çalışma amaçlı oturma izni verilebilir.
Konumuz bakımından ilgili madde Alman İkamet Yasası 21. Maddenin 5. fıkrasıdır. Burada düzenlenen husus ise sanatçılar (Künstler) ile serbest meslek çalışanlarıdır. Bu suretle, serbest meslek çalışanları ve sanatçılara bu fıkra düzenlemesi ile diğer bağımsız çalışanlara nazaran daha kolay oturum alabilme imkanı tanınmıştır.

Peki bu fıkra hükmüne göre kimler sanatçı ya da serbest meslek erbabından sayılmaktadır. Serbest meslek (Freiberufler) olarak geçen kimseler, Alman Gelir Vergisi Kanunu m. 18’deki kimselerdir. Buna göre fiili olarak icra edilen sanatsal, edebi, öğretim veya eğitim faaliyeti gerçekeştiren kimseler (örneğin öğretmenler) ile bağımsız olarak faaliyette bulunan doktorlar, diş hekimleri, veterinerler, avukatlar, noterler, patent avukatları, harita mühendisleri, mühendisler, mimarlar, denetçiler, vergi danışmanları, ekonomistlere ve işletme ekonomistlerine danışmanlık yapanlar, yeminli mali müşaviler, muhasebeciler, vergi vekilleri, alternatif tedavi uygulayanlar, diş hekimleri, fizyoterapistler, gazeteciler, foto muhabirleri, tercümanlar, çevirmenler, pilotlar ve benzeri meslek sahibi kimselerdir.
Yukarıda sayılan kimseler bağımsız faaliyette bulunmayacak, çalışan olarak mesleğini icra edecek ise o takdirde Federal Çalışma Kurumunun izninin alınması gerekir.

Bu tür oturuma müracaat etmek için ilgili mesleğin gerektirdiği niteliğe sahip olunduğuna dair diploma veya gerekli belgelerin sunulması gerekir.

Oturum talebinde bulunurken en önemli husus, serbest meslek erbabı kimsenin, geçimini temin edeceğine dair inandırıcı belge/ler sunması gerekir, bu belgeler örneğin şimdiye kadarki faaliyetlerinden elde ettiği gelir, yaptığı sözleşmeleri referanslar, düzenli gelire sahip olduğunu gösteri banka hesap özetleri vs. olabilir. Serbest meslek erbabının, yapacağı faaliyet kapsamında geçimini bununla tek başına temin edemeyeceği anlaşılıyorsa bu takdirde, diğer düzenli gelirlere, örneğin kira geliri, hayat sigortası, emeklilik maaşı, özel emeklilik sigortası, üçüncü kişilerin garantörlükleri de kabul edilebilmektedir. Bu malvarlığı veya gelirlerin yurtdışında olması da mümkündür, yani Türkiye’deki bir kira geliri de bu anlamda gösterilebilir.
Oturum talebinde bulunurken ayrıca Almanya’da geçerli sağlık sigortasına sahip olmanız gerekir. Bunun için müracaatta bulunurken üç aylık seyahat sigortası yeterli olmaktadır.
Bunlar yanında oturum müracaatında bulunurken aşağıdaki belgeler de talep edilmektedir:
1) Geçerli pasaport
2) 1 güncel biyometrik fotoğraf
3) Oturma izni için başvuru formu
4) Sadece ilk defa oturma izni başvurusu yaparken gerekli
·      Finans planı
·      Gelir tahmin raporu
5) Ücret temelinde (Honorarbasis) çalışmak istiyorsanız:
işbirliğine yönelik bir niyet mektubu
En az 2 adet niyet beyanı sunulması (faaliyetin türü ve kapsamı ve tanımı ile birlikte)
6) İş sözleşmeleri
7) Özgeçmiş
8) Mesleki geçmiş, yeterlilikler, dereceler, mesleki yeterlilikler, diplomalar, referanslar / sponsorlar
9) Meslek izni: mesleki faaliyet için bir lisans gerekliyse, örneğin Avukat Kabulü (orijinal)
10) Ev mülkiyeti veya kira sözleşmesi belgesi, orijinal
11) Konut maliyetleri: Aylık kira maliyetlerinin (örneğin cari hesap beyanı ile) veya yaşadığı konutun maliyetinin kanıtı; her biri orijinal olmalıdır.
12) Uygun emeklilik
Sadece zaten 45 yaşına ulaştıysanız talep edilir. Bu durumda size 67 yaşına kadar,
·      aylık 1.188.92 EUR tutarında emekli aylığı (en az 12 yıl boyunca)
·      veya 175.068.00 EUR değerinde bir servet garanti
eden bir özel emeklilik veya hayat sigortası sözleşmesi sunulmalıdır.
Belirtelim ki, Türk vatandaşları bu şarttan muaftır.

Bozbel Law & Consulting
[email protected]